به نقل از «مهر»

نگاه ملاقلی‌پور همیشه انسان‌گرا بوده است

تاریخ انتشار: ۶ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۷۵۲۹۳

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی موزه سینما، اکبر نبوی در ابتدای صحبت‌های خود به تقسیم‌بندی آثار در سینمای ایران اشاره کرد و گفت: به صورت کلی سینما ایران دارای سه دسته فیلم است؛ فیلم‌های دارای مخاطب خاص مثل آثار سهراب، شهیدثالث و عباس کیارستمی که به آن به اشتباه سینمای هنری گفته شد. دسته دوم فیلم‌های عوام‌زده است که نقطه مقابل سینمای خاص قرار دارد و وجوه زیبایی شناسی و هنری ندارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دسته سوم سینمای مردم‌گرا است که هم وجوه هنری و روایت‌گرا دارد و هم به نیاز مخاطب توجه می‌کند. این سینما برای مردم فیلم می‌سازد اما نه صرفا بر اساس غریزه بلکه با فطرت مخاطب کار دارد. آثار افرادی مانند رسول ملاقلی‌پور در این دسته قرار دارد یعنی نه آنقدر سنگین است که مخاطب خاص داشته باشد و نه به مولفه‌های سینمایی و هنری، فرهنگی و سیاسی بی‌اعتنا بوده است.

نگاه ملاقلی‌پور همیشه انسانگرا بوده است

نبوی با بیان اینکه سینما با جامعه و جامعه با سینما همیشه با هم دیالکتیک دارند، افزود: این دیالکتیک، تعالی‌دهنده است و چنانچه به آن توجه نشود، سینمای عوام‌زده رونق می‌گیرد؛ آثار رسول ملاقلی‌پور با جامعه گفت‌وگو می‌کند. زمانی فیلمساز می‌تواند با جامعه مخاطب دیالکتیک (گفت‌وگو) خوب و پیش‌برنده داشته باشد که این گفت‌وگو در فرآیند سلوک هنری او و پیش قبل از ثبت روایت جلوی دوربین در درون هنرمند رقم خورده باشد.

این پژوهشگر با تاکید بر اینکه نگاه رسول ملاقلی‌پور در فیلم‌هایش انسانگرا بوده است، توضیح داد: ملاقلی پور در آثارش آنقدر در انسان‌گرایی جلو می‌رفت که گاهی ممکن است در اثر سوءتفاهم او را اومانیست در نظر بگیرند. اما او مطلقا اینطور نیست و اتفاقا در دایره معرفت توحیدی اوست که انسان جایگاه مرتفعی دارد. گاهی می‌گویند آثار او ضد جنگ است مثل فیلم «نجات یافتگان» که سال‌ها توقیف بود و این اتهام را به او می‌زدند در حالیکه تمام آثار جنگی حاتمی‌کیا، احمد مرادپور، مسعود کیمیایی، بهرام بیضایی و ... هم ضد جنگ هستند.

تمام آثار ملاقلی‌پور ضد جنگ است

وی ادامه داد: اشعار شاعران بزرگی مثل قیصر امین‌پور، نقاشی‌ها، تئاترها و موسیقی‌ها در حوزه دفاع مقدس تماما ضد جنگ هستند. چرا که اساسا دفاع یک ملت در برابر تجاوز، ماهیتا ضد جنگ است. جنگ پدیده‌ قابل تقدیسی نیست بلکه دفاع است که باید مقدس شمرده شود. پس بله، تمام آثار ملاقلی‌پور ضد جنگ است اما مطلقا ضد دفاع نیست. چون هیچ هنرمند با شرافتی، دفاع ملت خود را زیر سوال نمی‌برد و کسانی که برخی از آثار رسول را ضد جنگ می‌دانند، تفاوت جنگ و دفاع را نمی‌دانند.

نبوی سینمای دفاع مقدس ایران را به سه دسته تقسیم کرد و گفت: سینمای دفاع مقدس به سه دسته اجتماعی، حماسی و انسان‌شناسانه تقسیم می‌شوند. به طور مثال فیلم‌های «افق»، «عقاب‌ها، «کانی‌مانگا» و ... سینمای حماسی، فیلم‌های «قارچ سمی»، «آژانس شیشه‌ای»، «باشو غریبه کوچک» و... سینمای اجتماعی است و سینمای انسان‌شناسانه که رسول ملاقلی‌پور پایه‌گذار آن است با فیلم «پرواز در شب» آغاز می‌شود. در این آثار چیزی که اهمیت دارد واکاوی جهان درونی انسان، ابعاد رازآمیز او و نوع مواجهه‌اش با پدیده ضد زندگی و سختی‌ به نام جنگ و روایت پیرامون این انسان و احوالات او است.

وی با بیان اینکه رسول ملاقلی‌پور از معدود فیلمسازانی است که دارای یک نگاه آرمانگرایانه بود و در عین حال به واقعیت هم توجه داشت. او چون ذاتا انسان کنش‌مندی بود، گاهی آنقدر در واقع‌گرایی شدت عمل به خرج می‌داد که بعضا احساس می‌شد با یک آنارشیست مواجه هستیم. در حالی‌که رسول به هیچ وجه آنارشیست نبود بلکه یک کنش‌مند بی‌قرار بود. در میان سینماگران ایرانی، مسعود کیمیایی هم انسان کنش‌مندی‌ است و این کنش‌مندی در آثارش تجلی دارد. این ویژگی (آرمان‌گرایی و واقع‌بینی، دستاوردهای بسیاری را رقم زده و اگر نبود، فیلم‌هایی مثل «خسوف»، «مجنون»، «نسل سوخته»، «پناهنده» و «قارچ سمی» ساخته نمی‌شد. ما در این آثار با آدم‌های حاشیه جامعه و طرد شده روبرو هستیم که تلخی‌هایی را روایت می‌کنند.

نبوی در ادامه گفت: هنر، ترجمه موقعیت‌های انسانی و حاصل تجربه فردی هنرمند یا انسان‌های دیگر است و اگر این ترجمه اتفاق نیفتد اثر هنری شکل نمی‌گیرد. رسول ملاقلی‌پور جدای از آن‌که بچه جنوب شهر بود و تلخی‌های طبقه فرودست را کاملا تجربه کرده بود، می‌گفت برای ساخت فیلم مجنون سه ماه با دستفروش‌های خیابان انقلاب زندگی کرده است. او به دلیل حضورش در جنگ و تجربه‌اش می‌تواند تا این اندازه صریح و بی‌پروا از دفاع مقدس سخن بگوید.

زنان در آثار ملاقلی‌پور باشکوه و کنش‌مند هستند

وی با اشاره به نقش و حضور زنان در آثار ملاقلی‌پور بیان کرد: زنان در آثار رسول ملاقلی‌پور بسیار با شکوه و کنش‌مند هستند. این کنشمندی، در فیلم «هیوا» که یک غزل عاشقانه است، در «خسوف»، «پناهنده»، «نجات یافتگان»، «نسل سوخته» و «میم مثل مادر» دید، لمس و تجربه کرد.

کاراکتر هیوا و شخصیت او یک فصل و یک مقطع مهم از تاریخ کشور را نیز روایت می‌کند و یک واقعه را رقم می‌زند. در فیلم «نجات یافتگان» زن را در متن جنگ می‌بینیم و این اولین بار است که زنان و حضورشان در متن جنگ به تصویر کشیده می‌شود و در فیلم «پناهنده» هم به همین شکل است.

اکبر نبوی در ادامه صحبت‌های خود سینمای رسول ملاقلی‌پور را به چهاردسته فیلم‌های اجتماعی، دفاع مقدس که حماسی و انسان‌شناسانه است و ملودرام و آثار سیاسی (۲ فیلم) تقسیم کرد.

وی همچنین به دیگر آثار این کارگردان اشاره کرد و گفت: «نسل سوخته» یک فیلم اپیزودیک‌ در سه قسمت است که قهرمان آن ستاره در دو موقعیت اجتماعی و فردی باز هم یک زن کنشگر است. ستاره مثل یک اکسیر حیات بخش در آن فضا و خانه است که عمارت را زنده می‌کند و در قسمت سوم می‌بینیم که نسل ستاره می‌خواهند حقشان را بگیرند.

وی با بیان اینکه در فیلم «سفر به چزابه» یک روایت نظربازانه داریم، افزود: این یک فیلم سوررئال و فرا واقعی است. رسول ملاقلی پور می‌گفت شهید حسن شوکت پور این فیلم را برای من در حالت یک خواب هیبنوتیزمی روایت کرد و من آن را ساختم. او جامعه را با این فیلم به ۱۰ سال قبل برده و به ما یادآوری می‌کند که چه بر ما گذشته تا آنها را فراموش نکنیم.

این منتقد سینما درباره فیلم «مزرعه پدری» نیز توضیح داد: این فیلم جزء آثار ضعیف دفاع مقدسی رسول ملاقلی پور است (درعین حال که چندین سکانس درخشان دارد که هر کدام ارزش یک فیلم را دارند) نمی‌دانم چرا اصرار داشت که مجدد به سوررئال بپردازد. حتی انتخاب بازیگران آن هم مناسب نبود. در فیلم «قارچ سمی» که یک فیلم اجتماعی و در عین حال به شدت سیاسی‌ست، ما شاهد تحقق همان پیش‌بینی‌هایی هستیم که رسول در نجات یافتگان از زبان شهدایی که ازعالم معنا به عالم ماده برگشته بودند، روایت کرده بود.

نبوی با اشاره به فیلم «میم مثل مادر» و روایت‌های خاص این اثر تصریح کرد: «میم مثل مادر» نشان داد رسول ملاقلی پور آنقدر بر سینما مسلط شده که می تواند با ساخت یک ملودرام محکم و خوش‌ساخت، مخاطب را شگفت‌زده کند. ملودرام در سینمای ایران کم ساخته نشده، درباره مادر هم آثار بسیاری داریم اما با این وجود مگر چند فیلم داریم که مادر و مادرانگی را اینگونه روایت کند؟ در فیلم «میم مثل مادر» سپیده در متن جنگ حضور داشته و بعد هم مادرشدنش و نقص عضوی که فرزندش دارد و حالا رفتارهای مادر و پدر را می‌بینیم. مادرانگی سپیده باعث می‌شود که آن کودک معلول، اینطور باشکوه در فیلم بدرخشد.

سعید (شخصیت کودک در فیلم میم مثل مادر) محصول دفاع این ملت است. در دفاعی که دربرابر تجاوز صورت گرفته، طبیعتا آسیب‌های به ملت مدافع وارد می‌شود، به همین دلیل است که سعید آسیب دیده اما هم صورت زیبایی دارد و هم سیرت زیبایی، زیرا دفاع زیبا است.

وی در ادامه صحبت‌های خود بیان کرد: رسول ملاقلی پور می‌خواست بعد از فیلم «میم مثل مادر» یک فیلم ‌درباره عاشورا بسازد که متاسفانه درگذشت به شدت زودهنگام‌اش این فرصت را از او و ما گرفت، این نشست به مدت سه ساعت باحضور اعضاء باشگاه مخاطبان موزه سینما و علاقمندان سینما در موزه سینما برگزار شد.

کد خبر 5897591

منبع: مهر

کلیدواژه: موزه سینما رسول ملاقلی پور اکبر نبوی هفته دفاع مقدس تئاتر ایران هنرمندان تئاتر دفاع مقدس سازمان سینمایی سوره نقاشی کنسرت موسیقی شبکه افق جشنواره نمایش های آیینی و سنتی بنیاد سینمایی فارابی ارکستر سمفونیک تهران موسیقی ایرانی رسول ملاقلی پور آثار ملاقلی پور نجات یافتگان میم مثل مادر ضد جنگ دفاع مقدس یک فیلم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۷۵۲۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فرمانده انتظامی سمنان: فراجا مرزبان حجاب است

فرمانده انتظامی استان سمنان با بیان اینکه برهنگی یکی از مصادیق خشونت اجتماعی است بر لزوم همراهی همه نهادهای فرهنگی برای توسعه فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه تأکید کرد و گفت: پلیس ضمن حفظ کرامت انسانی جامعه، با هنجارشنان مقابله می‌کند. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان، سردار جلیل موقوفه‌ئی در جمع خبرنگاران اظهار داشت: خشونت روانی در عرصه بدحجابی و برهنگی آثاری عمیق گسترده و گاها نسلی در جامعه می‌گذارد که تبعات آن بر فرد، روان، روابط، خانواده و اجتماع متعلق به وی به جای خواهد ماند.

وی گفت: خشونت مفهوم و پدیده‌ای چندبعدی و گسترده است که در حوزه‌های مختلف از جمله فردی، خانوادگی و اجتماعی قابل بررسی است.

فرمانده انتظامی استان سمنان خاطرنشان کرد: خشونت امری ضد هنجار و عاملی مخرب در فرآیند توسعه زندگی فردی و جمعی است و می‌تواند به بسیاری از روابط در حوزه‌های خرد و کلان آسیب وارد سازد.

سردار موقوفه‌ئی اضافه کرد: ولی آنچه از خشونت در افکار عمومی و ادبیات اجتماعی مطرح می‌شود غالبا خشونت فیزیکی و کلامی است که در عناوینی مثل ضرب و جرح فحاشی مزاحمت تعریف و پیگیری می‌شود و بیشتر معطوف و محدود به دو گروه زنان و کودکان در بستر خانواده و جامعه شده است.

وی به وجوه دیگر این پدیده مانند خشونت جنسی، خشونت مجازی، عاطفی که اخیرا به آن پرداخته شده است و کارشناسان و عموم جامعه این ابعاد را زیر ذره بین خود برده‌اند؛ اشاره کرد و گفت: ولی ابعاد و وجوه دیگری از خشونت نیز وجود دارد که علیرغم گستره عظیم و قدرت اثر بخشی عمیق آنها بر فرد و جامعه کمتر به آن پرداخته می‌شود.

فرمانده انتظامی استان سمنان اضافه کرد: خشونت روانی و جنسی گسترده با رواج بی‌حجابی و برهنگی در بستر جامعه و تشویش ذهن و روان جوانان ایجاد می‌شود و معمولا در پوشش آزادی فرهنگی قرار گرفته و به تبعات مخرب آن بر فرد خانواده و روابط عاطفی و خانوادگی هیچ گونه اهمیتی داده نمی‌شود و این بعد از خشونت به مراتب مخرب‌تر از خشونت‌های آشکاری است که روزانه و مستمر توسط قوای قانونی و قضایی کشور کنترل می‌شود، چرا که خشونت آشکار غالبا به درگیری مستقیم و غالبا فیزیکی دو یا چند تن معدود و محدود می‌شود ولی خشونت روانی جاری در عرصه بدحجابی و برهنگی آثاری عمیق گسترده و گاها نسلی در جامعه می‌گذارد که تبعات آن بر فرد،روان، روابط، خانواده و اجتماع متعلق به وی به جای خواهد ماند.

سردار موقوفه‌ئی گفت: از همین منظر ساختار مدیریتی جامعه همانگونه که با خشونت آشکار با جدیت مقابله می‌کند، از منظر حراست از امنیت روانی عاطفی و جنسی در جامعه موظف است با خشونت ناشی از رواج برهنگی و بی‌حجابی در جامعه نیز مقابله کند.

فراجا مرزبان حجاب است/ متولیان فرهنگی حجاب و عفاف بیدار باشند

فرمانده انتظامی استان سمنان گفت: فراجا با اجرای طرح نور مرزبانی حوزه حجاب را عهده‌دار است و مقتدرانه اجازه نمی‌دهد دشمنان خطوط قرمز فرهنگی را در نوردند و لازم است متولیان فرهنگی حجاب و عفاف نیز بیدار باشند.

سردار موقوفه‌ئی گفت: طرح نور یا طرح مقابله با ساختارشکنی و هنجارشکنی حوزه حجاب و عفاف چند وقتی است در سطح کشور آغاز شده و فراجا با حضور تیم‌های مجرب و متخصص در این حوزه عمل می‌کند.

وی با بیان اینکه واکنش‌ها به اجرای طرح نور در دو دسته قرار دارد؛ بخشی از جامعه موافق و حامی فراجا هستند و برخی نیز به تشریح آسیب‌های این طرح می‌پردازند گفت: پلیس در این طرح از تمام ظرفیت‌های انسانی و تجهیزاتی خود برای اجرای دقیق و کامل آن بهره می‌برد و ضمن رعایت کرامت و احترام انسانی با هنجار‌شکنی در حوزه حجاب مقابله می‌کند.

فرمانده انتظامی استان سمنان با تأکید بر اینکه متولیان فرهنگی حجاب و عفاف نیز بیدار باشند گفت: اکتفا به طرح نور و حضور مجاهدانه پلیس در این عرصه تضمینی برای ارتقاء فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه و نسل‌های آتی نخواهد بود.

سردار موقوفه‌ئی با بیان اینکه "عفاف و حجاب" اصالتی فرهنگی دارد و این عرصه عناصری آگاه، اصیل و شجاع را می‌طلبد گفت: این جبهه میدان تاکتیک‌های عمیق و تکنیک‌های دقیق و نظم و استمرار در عمل است که امیداوریم سازمان‌ها و نهادها به ویژه خانواده‌های اصیل ایرانی، اهمیت آن را درک و خود محوریت این عرصه را عهده‌دار شوند.

"حجاب"نتیجه عزت نفس در آدمی است

سرهنگ سید علی میراحمدی جانشین فرمانده انتظامی استان سمنان نیز در این نشست گفت: "حجاب"نتیجه عزت نفس در آدمی است.

وی با بیان اینکه انسان نه برای دیگران و نگاه توجه و تایید دیگران، بلکه برای خود و برای شکوفایی خویشتن زندگی می‌کند عنوان کرد:بر همین اساس حجاب به معنی بی‌نیاز به هر نگاهی جز نگاه خداوند معنی پیدا می‌کند.

میراحمدی با بیان اینکه آنچه به انسان معنا و قیمت می‌دهد، رضایت عمیق و درونی نسبت به خود است گفت: این خشنودی تنها در مسیر حرکت انسان به سمت اهداف و ارزش‌ها و نیل به قله شکوفایی محقق می‌شود.

وی گفت: چنانچه هر فردی به هر دلیلی در طول زندگی در مسیر درخشان شکوفایی قرار نگیرد به دامن لذت پناه می‌برد؛ لذت‌های کوتاه و انگیزش‌های موقت که تسکینی موقتی بر دردهای عمیق ناکامی است.

جانشین فرمانده انتظامی استان سمنان گفت: انسان آگاهانه حال ناخوش زیستن در مسیر نادرست را احساس می‌کند، ولی درک شجاعت و تحمل لازم برای پذیرش آن را ندارد و بر همین اساس در مواجه با آن مکانیسم‌های غلط رفتاری را بر می‌گزیند.

میراحمدی گفت: مصرف مواد مخدر از جمله مکانیسم‌های غلطی است که هرچند تسکینی چند ساعته به دردهای وجودی و درونی انسان می‌دهد ولی آنچه می‌ماند نهایتا دردی انباشته‌تر و ترسی بسیار عمیق‌تر است.

وی افزود: از دیگر مکانیسم‌های اشتباه برای انسان، تمرکز بیش از حد بر ثروت‌اندوزی تکیه بر وجوه مختلف زندگی مادی است که این مهم در مصادیقی از جمله ظاهر، اندام، زیبایی برای جلب نگاه و توجه دیگران، افراط در روابط عاطفی و جنسی و هر چیزی که انسان را دچار فراموشی و غفلت از خویشتن کند جلوه‌گر می‌شود.

جانشین فرمانده انتظامی استان سمنان برهنگی را نیز از مکانیسم‌های دفاعی در برابر احساسات دردناک ناشی از وجود بی‌ارزش انسانی در نگاه خود انسان عنوان و تصریح کرد: از آنجا که ارزشمندی انسان به توجه و تایید دیگران گره خورده و در این نگاه، بهای انسان تعداد چشم‌هایی که او را شناخته، نگریسته و دنبال می‌کنند خواهد بود؛ بر همین اساس، ترس مواجه با درون تهی از ارزش و معنای انسان وی را ناچار می‌کند که برای ایجاد حس ارزشمندی و به تبع آن جذب افراد و نگاه آنان خود را بیاراید و جراحی کند و این مسیر را تا انتها خواهد رفت.

میراحمدی با اشاره به نفوذ این رویکرد به فضای مجازی تصریح کرد: در انتهای این مسیر به جایی خواهیم رسید که دیگر هیچ نگاهی، هیچ لایک و تحسینی و هیچ دنبال کننده و تماشاگری و حتی هیچ اندازه ثروت و شهرت و قدرتی توان ارضای نیاز شدید ما به ارزشمندی و معنا را نمی‌دهد و این پایان قطعی است.

وی با بیان اینکه باید نگاه، تمرکز و توجه ما به درون هدایت شود تصریح کرد: در صورتی که در نگاه هریک از افراد جامعه، گوهر وجودی خود ارزشمند و گرانبها شده و این ارزشمندی در نگاه به خود نهادینه شد، دیگران و نگاهشان برای افراد کم‌اهمیت می‌شود.

جانشین فرمانده انتظامی استان سمنان گفت: پس ساده زیستی و ابعاد آن، از جمله حجاب، نتیجه احساس ارزشمندی است که خاصیت انسان با معناست و نماد عزت نفس در آدمی است.

میراحمدی با اشاره به نقش مهم نهادهای فرهنگی جامعه در این مسیر مهم خاطرنشان کرد: نهادهای فرهنگی باید جامعه را به این سمت‌وسو سوق دهند و برای توسعه فرهنگ عفاف و حجاب باید اقدامات ریشه‌ای فرهنگی نیز در کنار برخورد با هنجارشکی‌ها برنامه‌ریزی و اجرا شود.

انتهای پیام/363/